The Performer’s Related Rights in Cinematographic Works

Cinematographic works, which are one of the types of works protected in accordance with the Law on Intellectual and Artistic Works numbered 5846 (“IPL”), are defined as “works such as films of an artistic, scientific, educational or technical nature or films recording daily events or movies, that consist of a series of related moving images with or without sound and which, regardless of the material in which they are fixed, can be shown by the use of electronic or mechanical or similar devices”.

In order for a product produced in accordance with the IPL to be accepted and to be protected as a cinematographic work, that work must meet the conditions of i) bearing the character of its author, ii) being completed to a certain level, and iii) having a series of moving images. A work that has these conditions will be able to benefit from the protection and rights granted within the scope of the cinematographic work in the IPL.

The author is the person who created the work and also, is the owner of the copyright. In cinematographic works, since there are different contributions from multiple people such as a director, screenwriter, composer, costumer, and cameraman, it is usually not a single person who owns the work. In cinematographic works that have emerged in different fields and with the creative participation of multiple people, identifying a single person as the author and/or the right owner is not accepted as the correct way. For this reason, there will be joint ownership of a work by various people who work or take part in the creation of a cinematographic work.

In the occurrence of a cinematographic work, persons and organizations that provide public access to the work have the rights as well as the author and/or joint authors and these rights are protected under the Intellectual Property Law. Performing artists, radio and television organizations/broadcasting organizations, and filmmakers are recognized as "associated rights holders”. The rights related to the rights of the author consist of “rights adjacent to the rights of the author” and “rights of producers”. Within the scope of neighboring rights, several rights have been granted to the performers.

Real persons who interpret, introduce, explain, sing, play, and perform a work of thought and art in an original way are considered performers. The performer does not create the work and has the role of an intermediary. The performer serves to disseminate the created work to the public by presenting an original performance.

In the Supreme Court decisions, the condition of expressing the performance in a unique way is stipulated in order for the performer to be deemed the author and have certain protection. Meanly, the condition is the execution of the “performing in a unique way”. In this regard, the issue of whether people who act in a cinematographic work can earn the title of the performer is explained as “taking into account whether the performance is performed in an 'original form' rather than whether the people involved in this work are the main or supporting actors” within the scope of the Supreme Court decision numbered 2017/7348 and dated 18/02/2017.

In a way, the performer serves not to create the work, but serves to spread the work with the intellectual work the performer expands. Therefore, the performer, who mediates the dissemination of the work and puts forward a unique performance, has the rights as the author, which are protected in accordance with IPL. These rights granted to the performer are briefly listed below.

  • The right to request to be identified as the owner of the performance in relation to their performance and to prevent the falsification of the performances in a way that damages their own reputation,

  • The right to authorize or prohibit the reproduction, sale, distribution, rental and lending, transmission and retransmission and representation of the performance by means of sign, sound and/or image transmission,

  • The right to authorize or prohibit the distribution of the original or reproduced copies of the determined performances, which have not yet been put up for sale or distributed in other ways, by sale or by other means,

  • The right to authorize or prohibit the sale or otherwise public distribution or presentation of its fixed performance or reproduced copies, and their transmission to the public, by ensuring that their performance is reached by natural persons at the place and time they choose,

  • The right to transfer its rights to the producer with a contract in return for a reasonable price.

Since there will be no transfer of moral rights, the performer’s moral rights will not be the subject of a transfer. The performer will only be able to transfer the authority to use these rights to the producer. The financial rights belonging to the cinematographic works are transferable and the performer can remove these rights from their assets and transfer them.

According to Article 48 of the IPL, the parties can make agreements regarding the financial rights of the work in a limited or unlimited manner in terms of place, time, and content. This article also finds an area of ​​application for the performer who is considered to be the owners of related rights. Therefore, the performer can determine the transfer, form, and duration of financial rights in the contracts as he/she wishes. Having said that, in practice, it is often seen that the financial rights of performing are transferred to the producer without any limitation. With this, the movie producer can perform all the operations and save on the movie alone. It should be noted that the permission given by the performer and the contract must be made in accordance with the provisions of Article 52 of the IPL. The contract for financial rights must be in writing and the rights to be transferred must be shown separately in the contract.

To gain these related rights, the performer is required to perform the work. In order the performance the work, the performer is required to obtain approval from the author of the work. In cases where more than one person is the author, which is frequently encountered in practice, the performer is required to obtain separate permission from each author. As a result of the permission of the author, the performer will have the non-derogable right to the work that the author originally acquired.

In event that there is more than one performer in the performance of the work, the performers acquire these rights together and as a rule, they can use their rights together as long as they do not authorize any person among them to use these rights. However, in the event of violation of the performer’s rights, each performer has right to act alone regarding the violation.

The related rights of performer artists for seventy (70) years, starting from the date of the first determination of the performance, as stated in the Regulation on Neighboring Rights. If no determination has been made, this period of seventy (70) years starts from the date that the work becomes public.

The related rights of the performer regulated in the IPL apply to only the citizens of the Republic of Turkey and these provisions are also applied to the performances abroad of the citizens of the Republic of Turkey. In addition to this, regardless of the nationality of the performer, if the performance takes place within the borders of Turkey, it will still be subject to the provisions of IPL.

The provisions regarding the cessation of infringement, prevention of infringement, and action for damages for the protection of the rights of the author also apply to the protection of the related rights granted to the performer.

Authors: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Sinema Eserlerinde İcracı Sanatçıların Bağlantılı Hakları

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ("FSEK") uyarınca korunan eser türlerinden biri olan sinema eserleri “her çeşit eşsiz, bilimsel, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit eden filmler veya sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale bakılmaksızın, elektronik veya mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli veya sessiz, birbiriyle ilişkili hareketli görüntüler dizisidir.” şeklinde tanımlanmaktadır.

FSEK uyarınca ortaya çıkarılan bir ürünün sinema eseri olarak kabul edilmesi ve koruma sağlanması için o eserin i) hususiyet, ii) belli bir düzeye kadar tamamlanmış olma ve iii) hareketli görüntüler dizisine sahip olma şartlarını taşımalıdır. Bu şartları sağlayan bir eser, FSEK uyarınca sinema eseri kapsamında tanınan korumadan ve haklardan yararlanabilecektir.

Eser sahibi, eseri meydana getiren kişidir ve bu kapsamda telif haklarının sahibidir. Sinema eserlerinde genellikle eser sahibi tek bir kişi olmayıp, yönetmen, senaryo yazarı, besteci, kostümcü, kameraman gibi birden çok kişinin katkısı bulunmaktadır. Farklı alanlarda ve birden çok kişinin yaratıcı katılımıyla ortaya gelen sinema eserlerinde tek bir kişinin eser sahibi ve/veya hak sahibi olarak belirlenmesi doğru bir yol olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle, sinema eserinin meydana getirilmesinde çalışan veya görev alan çeşitli kişilerin birlikte bir eser sahipliği söz konusu olacaktır.

Sinema eserinin meydana gelmesinde eser sahibi ve/veya birlikte eser sahiplerinin yanı sıra eserin sahibinden başka eserin kamuoyuna ulaşmasını sağlayan kişi ve kuruluşların hakları ve bu hakların FSEK uyarınca korunması da söz konusudur. İcracı sanatçılar, radyo ve televizyon kuruluşları/yayın kuruluşları ve film yapımcıları “bağlantılı hak sahipleri” olarak kabul edilmektedir. Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar “eser sahibinin haklarına komşu haklar” ve “film yapımcılarının haklarından” oluşmaktadır. Komşu haklar kapsamında icracı sanatçılara birtakım haklar tanınmıştır.

Bir fikir ve sanat eserini özgün biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeşitli biçimlerde icra eden gerçek kişiler icracı sanatçı olarak kabul edilmektedir. İcracı sanatçı eseri meydana getirmez ve aslında aracılık görevi görmektedir. Meydana getirilen eserin özgün bir icra ortaya koyarak o eserin kamuya yayılmasına hizmet etmektedir.

Yargıtay kararlarında, icracı sanatçının bağlantılı hak sahibi sayılarak, belirli korumaya sahip olması için icranın özgün bir biçimde ifade edilmesi koşulu öngörülmektedir. Bu husus, “icranın “özgün bir biçimde” ifa edilmesidir. Bu bakımdan, bir sinema eserinde rol alan kişilerin icracı sanatçı sıfatını kazanıp kazanamayacakları hususu Yargıtay 11. HD. 18/02/2017 tarihli 2016/5259 E. ve 2017/7348 sayılı kararında “bu eserde rol alan kişilerin asıl ya da yardımcı oyuncu olup olmadıklarından ziyade icranın “özgün bir biçimde” gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği dikkate alınarak” şeklinde açıklanmaktadır.

İcracı sanatçı bir bakıma sarf ettiği fikri çalışma ile eserin yaratılmasına ve meydana getirilmesine değil, yayılmasına hizmet etmektedir. Bu kapsamda eserin yayılmasına aracılık eden ve özgün bir icra ortaya koyan icracı sanatçının, aynı eser sahibinin olduğu gibi FSEK uyarınca korunan hakları bulunmaktadır. İcracı sanatçıya tanınan bu haklar özetle aşağıda sayılmaktadır.

  • İcraları ile ilgili olarak icranın sahibi olarak tanıtılmalarını isteme ve kendi itibarlarını zedeleyecek şekilde icraların tahrifini önleme hakkı,

  • İcranın tespiti, bu tespitin çoğaltılmasına, satılmasına, dağıtılmasına, kiralanmasına ve ödünç verilmesine, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine ve temsiline izin verme veya yasaklama hakkı,

  • Yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış tespit edilmiş icralarının, aslı veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme veya yasaklama hakkı,

  • Tespit edilmiş icrasının veya çoğaltılmış nüshalarının satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtımına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda icrasına ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin verme veya yasaklama hakkı,

  • Haklarını uygun bir bedel karşılığında sözleşme ile yapımcıya devredebilme hakkı,

Manevi hakların devri söz konusu olmayacağından icracı sanatçının manevi haklarının devri de söz konusu değildir. Yapımcıya yalnızca bu hakların kullanım yetkisini devredebilecektir. İcracı sanatçıya ait olan mali hakların ise, devri mümkündür ve icracı sanatçı bu hakları malvarlığından çıkarabilir, devredebilir.

FSEK madde 48 uyarınca taraflar eser üzerindeki mali haklara ilişkin yapılacak sözleşmeleri yer, süre ve içerik bakımından sınırlı veya sınırsız bir şekilde yapabilmektedirler. Bu madde bağlantılı hak sahibi kabul edilen icracı sanatçılar için de uygulama alanı bulmaktadır. Bu kapsamda, icracı sanatçı yapacağı sözleşmelerde mali hakların devrini, şeklini ve süresini dilediği gibi belirleyebilmektedir. Ancak uygulamada, çoğunlukla icracı sanatçıların mali hakların herhangi bir sınırlama olmadan yapımcıya devredildiğine rastlanmaktadır. Bu şekilde de sinema yapımcısı, söz konusu sinema eseri üzerindeki bütün işlemleri ve tasarrufları tek başına yapabilmektedir. Belirtmek gerekir ki icracı sanatçı tarafından verilen izin ve yapılan sözleşme FSEK madde 52 hükümlerine uygun şekilde yapılmalıdır. Mali haklara ilişkin yapılan sözleşme yazılı olmalı ve devredilen hakların ayrı ayrı gösterilmesi gerekmektedir.

İcracı sanatçıların bu hakları kazanabilmesi için söz konusu icrayı gerçekleştirmesi gerekmektedir. İcranın gerçekleştirilmesi için ise icracı sanatçının eser sahibinden onay alması gerekmektedir. Uygulamada sıklıkla karşılaşılan birden fazla kişinin eser sahibi olduğu durumlarda, her eser sahibinden ayrı izin alınması gerekmektedir. Eser sahibinin izin vermesi sonucunda, icracı sanatçı eser üzerinde aslen iktisap ettiği, mutlak haklara sahip olacaktır.

Eserin icrasında birden fazla icracı sanatçı olduğu durumlarda ise, icracı sanatçılar bu haklara birlikte sahip olurlar ve bu hakların kullanımına ilişkin aralarında herhangi bir kişiyi yetkili kılmadıkları sürece haklarını kural olarak birlikte kullanabilirler. Ancak, icracı sanatçıların haklarına tecavüz edildiği durumda, her bir icracı sanatçı tek başına hareket edebilecektir.

İcracı sanatçıların bağlantılı hakları, Komşu Haklar Yönetmeliği’nde de belirtildiği üzere, icranın ilk tespit edildiği tarihten başlayarak yetmiş (70) yıllık boyunca devam etmektedir. Eğer tespit yapılmamışsa yetmiş (70) yıllık bu süre icranın aleniyet kazandığı tarihten itibaren başlamaktadır.

FSEK uyarınca sayılan icracı sanatçının bağlantılı hakları yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan icracı sanatçılara uygulanmaktadır ve bu hükümler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurtdışındaki icralarında da uygulanmaktadır. Bununla birlikte, icracı sanatçı hangi ülke vatandaşı olursa olsun eğer icra Türkiye sınırları içinde gerçekleşiyorsa, yine FSEK hükümlerine tabii olacaktır.

Eser sahibinin haklarının korunması için tanınan tecavüzün ref’i, tecavüzün men’i ve tazminat davalarına ilişkin hükümler, icracı sanatçılara tanınan bağlantılı hakların korunmasında da kullanılmaktadır.

Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Transfer of Moral Rights Over Works

 

Copyrights are protected by the Law on Intellectual and Artistic Works with numbered 5846 (“IPL”), but there is no clear definition related to the copyrights in the IPL. The definition of copyright made by the General Directorate of Copyrights is “the legal rights on the products created by the individual with all kinds of intellectual effort.”

As can be understood from the definition above, copyright is a legal right that is regulated for works that appear in original way and reflect the characteristics of the author. In this context, the subject of copyright is accepted as a work. Therefore, in order for any copyright, firstly, a work must be existed.

According to the IPL, work is defined as “all kinds of ideas and artistic products that bear the characteristics of the owner and are counted as works of science and literature, music, fine arts or cinema”. Products that comply with this definition and have the characteristics listed above and also produced with a creative effort then, that products will be deemed as work.

All rights of the created or produced work belong to the author that created that work. Copyright, on the other hand, provides certain rights to the author by ensuring various rights regarding the work in question. These rights are financial, moral, and other rights determined by the principle of limited number.

Financial rights are the rights that provide an economic gain from the work. The authorship to prevent the author from obtaining economic profit and third parties from benefiting from the work is granted through financial rights. Thus, the transfer of financial rights to third parties is possible. To learn more about the transfer of financial rights, you can access the article we have published here.

Moral rights, on the other hand, are counted in the IPL as (i) the right to public supply, (ii) the right to be introduced as the owner of the work and to indicate the name, (iii) the right to prevent modification of the work, (iv) the right to access the original of the work, (v) the right to display and (vi) the right to prevent destruction. Moral rights are inalienable and non-transferrable rights that are used by the author himself, due to the intellectual product of the author and the connection between them.

The above-mentioned moral rights of the author have been regulated in order to protect the bond between the author and the work and carries the characteristics of the author, as the work arises as a result of the creative effort of the owner. In this context, as a rule, moral rights are only used by the author while he/she is alive. Since, the rule of non-transferability applies to moral rights, it is not possible for the author to withdraw his/her moral rights on the work and/or transfer the moral rights.

The moral rights of the author on the work are protected for seventy (70) years after the death of the author under the IPL. During these seventy (70) years, moral rights can be used by the heirs of the author. Heirs would not be the owner of moral rights; they only have the authority to "use" these moral rights. The protection of moral rights after the death of the author distinguishes moral rights from personal rights.

In the event of the death of the author, IPL has determined in order who will be authorized to use the right to disclose the work to the public and the right to designate the name as the author. If the author has previously determined the type of use of the moral rights or by whom they will be used, these rights will used by the determined people by the author, not used by the heirs or third parties. However, if the author has not made such a determination, then the IPL provisions will be applied.

Since moral rights cannot be transferred, the author will in any case be the owner of moral rights, but the author can authorize a third party for only the use of moral rights.

There are many Supreme Court decisions related to non-transferability of moral rights. The general view adopted by the Supreme Court is that the transfer of moral rights is not possible, only the authority to "use" moral rights can be transferred.

Authors: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Eserler Üzerindeki Manevi Hakların Devri

Telif hakları 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (“FSEK”) ile koruma altına alınmaktadır ancak FSEK’te açık bir tanımı bulunmamaktadır. Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan telif hakkı tanımı “Kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerinde hukuken sağlanan haklardır.” şeklindedir.

Yukarıda yer alan tanımdan da anlaşılacağı üzere, telif hakkı özgün bir şekilde ortaya çıkan ve sahibinin özelliklerini yansıtan eserler için düzenlenen bir hukuki haktır. Bu kapsamda, telif hakkının konusu eser olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla, telif hakkının söz konusu olabilmesi için öncelikle bir eser olması gerekmektedir.

FSEK uyarınca eser “sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musikî, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanıma uyan ve sayılan özellikleri taşıyan ve yaratıcı bir çabaya bağlı olarak ortaya çıkan ürünler sahibinin hususiyetini taşıdığı sürece, eser kapsamında sayılacaktır.

Üretilen veya ortaya çıkarılan eserin her türlü hakkı o eseri meydana getiren eser sahibine aittir. Telif hakkı da söz konusu esere ilişkin çeşitli hakların güvence altına alınmasını sağlayarak, eser sahibine birtakım hakları tanımaktadır. Bu haklar sınırlı sayı ilkesi ile belirlenen mali, manevi ve diğer haklardır.

Mali haklar, eserden ekonomik olarak bir kazanç elde etmeyi sağlayan haklardır. Eser sahibine, ekonomik kazanç elde etmeyi ve üçüncü kişilerin eserden yararlanmasını da engelleme yetkisi mali haklar aracılığıyla tanınmaktadır. Dolayısıyla, mali hakların üçüncü kişilere devri mümkündür. Mali hakların devrine ilişkin daha fazla bilgi edinmek için hazırladığımız makaleye buradan ulaşabilirsiniz.

Manevi haklar ise, (i) umuma arz hakkı, (ii) eser sahibi olarak tanıtılma ve adın belirtilmesi hakkı, (iii) eserde değişiklik yapılması önleme hakkı, (iv) eserin aslına ulaşma hakkı, (v) teşhir hakkı ve (vi) tahrip etmeyi önleme hakkı olarak FSEK’te sayılmıştır. Manevi haklar, eser sahibinin fikri ürünü olması ve aralarındaki bağ sebebiyle, özellik olarak eser sahibinin kendisi tarafından kullanılan, vazgeçilemeyen ve devredilemeyen haklardır.

Eser sahibinin yukarıda belirtilen manevi hakları, eserin eser sahibinin yaratıcı faaliyetleri sonucunda ortaya çıkması ve eser sahibinin hususiyetini taşıması sebebiyle aradaki bağı korumak amacıyla düzenlenmiştir. Bu kapsamda, manevi haklar eser sahibi hayattayken kural olarak yalnızca kendisi tarafından kullanılan haklardır. Dolayısıyla, eser sahibinin eser üzerindeki manevi haklarından vazgeçmesi ve/veya bu hakları devretmesi mümkün değildir. Bu haklar açısından devredilemezlik kuralı geçerlidir.

Eser sahibinin eser üzerindeki manevi hakları, eser sahibinin ölümünden sonraki süreçte de FSEK uyarınca yetmiş (70) yıl boyunca korunur ve bu yetmiş (70) yıl boyunca mirasçılar tarafından manevi haklar kullanılabilir. Mirasçılara manevi hak geçmemektedir, yalnızca bu manevi hakları “kullanma” yetkisi geçmektedir. Manevi hakların eser sahibinin ölümünden sonra da korunması, manevi hakları kişiye bağlı haklardan özellik olarak ayırmaktadır.

FSEK eser sahibinin ölümü halinde, umuma arz ve eser sahibi olarak belirtilme haklarını kullanma yetkisinin kimlerde olacağını sırayla saymıştır. Eser sahibi, eğer önceden manevi hakların kullanım tarzını veya kimler tarafından kullanılacağını belirlediyse, bu haklar eser sahibinin mirasçıları ya da üçüncü kişilerce kullanılamayacak, eser sahibinin belirlediği şekilde kullanılacaktır. Ancak eser sahibi bu şekilde bir belirleme yapmadıysa bu durumda FSEK maddeleri uygulanacaktır.

Manevi hakların devri mümkün olmadığından, eser sahibi her halükarda manevi hakların sahibi konumunda olacaktır ancak eser sahibi, yalnızca manevi hakların kullanımı için üçüncü bir kişiyi yetkilendirebilmektedir.

Manevi hakların devredilemez olduğu yönünde birçok Yargıtay kararı bulunmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun da benimsemiş olduğu genel görüş ise, manevi haklarının devrinin mümkün olmadığı, yalnızca manevi hakları “kullanma” yetkisinin devredilebileceği yönündedir.

Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Cosmetic Product Advertisements

Pursuant to the Cosmetic Regulation, the definition of a cosmetic product is "all preparations or substances prepared to be applied to different external parts of the human body; epidermis, nails, hairs, hair, lips, and external genital organs, or teeth, and oral mucosa; and its sole or primary purpose are to clean, scent, change appearance of, protect these parts, keep them in good condition or fix body odors".

In addition to this definition, the Cosmetic Regulation also determines the criteria regarding the quality and safety of cosmetic products. A cosmetic product placed on the market should not cause any problems and should be safe for human health, if it is applied under normal conditions along with the conditions provided by the manufacturer or applied per the product presentation, labeling, explanations, or conditions of use recommended by taking into consideration the information provided by the manufacturer.

Ads related to cosmetic products are not prohibited under legislation however various restrictions are regulated. Since cosmetic products are directly related to human health and body, cosmetic product ads should be subject to restrictions. In practice, ads for cosmetic products include exaggerated promises to sell the products, attract attention and influence the purchasing decision of consumers. Therefore, the specific rules are regulated related to cosmetic ads.

Cosmetic product ads should be made primarily in accordance with the provisions that regulate the ads/promotions of any product such as the Regulation on Commercial Advertisement and Unfair Commercial Practices, Law on the Protection of Consumer with numbered 6502. Additionally, cosmetic ads should also be in compliance with the regulations which are specially regulated for the cosmetic products ads/promotions such as Cosmetic Law numbered 5324, Cosmetic Regulation, Regulation on Health Claim and Health Claims of the Products Offered for Sale (“Health Claim Regulation”), Guideline for Cosmetic Claims, and Guideline for Promotional Activities of Cosmetic Products.

Within the scope of these regulations, in cosmetic products ads/promotions, the features of cosmetic products should be stated clearly and in a way that the consumer can easily understand. The features and/or claims stated in the ads must be true, provable, and accurately express the features of the product.

The features of the cosmetic product stated and claimed in the ads must comply with the cosmetic product definition set out above. Expressions, images, and explanations in the ads should not draw attention to or should not imply any feature that does not fall under the scope of the cosmetic product definition.

One of the problems frequently encountered in practice is the use of expressions that exceed the cosmetic product definition or that is accepted as health claim. Under the Health Claim Regulation, the health claim is defined as “all claims that state, assert or imply that it is directly or indirectly beneficial to human health or effective, protects, treats against diseases or their symptoms”. Therefore, it is important to pay attention not to refer to features that can be considered as a health claim. Please find some of the expressions that exceed the definition of cosmetic product or are considered as health claim below:

  • Treats/relieves/heal heat rash,
  • Increases the skin immunity,
  • Relieves gum ailments,
  • Prevents baldness, stops hair loss,
  • Helps with the weight loss,
  • Antibacterial, antioxidant,
  • Destroys the cracks formed during pregnancy.

As with many decisions given by the Board of Advertisement (“Board”), in its decision with the File No. 2021/1885, Meeting No. 315 and dated 09.11.2021, the Board stated that, “all cosmetic products that are subject to the cosmetic legislation, should be products that are applied to the external parts of the human body and whose effects are temporary, and within this context, expressions regarding treatment and indications in the promotions subject to the examination should not exceed the cosmetic product definition specified in the relevant legislation and should not be misleading” and also imposed a fine of stopping the ads related to ads that exceed the cosmetic product definition and are misleading.

Health Claim Regulation contains expressions that should not be used in cosmetic products ads or promotions. Expressions that should not be used in cosmetic product ads are;

  • Expressions such as treating or preventing any disease, diagnosing a disease, or diagnosing or fixing a physiological function,
  • Expressions that claim to renew, fix, or change physiological functions as a result of pharmacological, immunological, or metabolic effects, and
  • Expressions refer to the effect of the human medicinal product.

In many Board’s decisions, there is a statement that “If the products in question can prove the expressions in the ads, it should not be considered to fall under the scope of “cosmetic product”, and it should be licensed within the scope of “human medicinal product” or “medicine”, and ads related to products that are evaluated as “human medicinal product” or a “medicine” do not comply with the legislation. Therefore, in any case, it is evaluated that such ads regarding the product in question, constitute a violation of the current legislation” (Board Decision, F. 2022/1156, M. No. 326, D. 11.10.2022).

The cosmetic product features that can be referred to in ads should be the features such as cleaning, scenting, changing the appearance, protecting, and keeping in a good condition. With the strict supervision of the Board in this regard, it is aimed to determine the features that can be referred to in the cosmetic product ads and also prevent the marketing of the features such as therapeutic or medicine in ads.

In addition, according to the Guideline for Cosmetic Claims, expressions regarding the performance or functionality of a cosmetic product should not go beyond the available supporting evidence. Also, cosmetic products with the same features should not imply to be superior to others with the claims such as “unique, peerless, the best, the most effective”.

Another problem that is often encountered in cosmetic product ads is the use of surveys to prove the accuracy of the claims. The data related to the survey results can be used in ads. However, the survey should be conducted by an independent organization, and the questions and answers should be clear and understandable. If an expression based on survey results is used in ads, the details about the survey should be stated separately in the ads subtitle. Nevertheless, the expression to be used in the ads must comply with the rules set out in the general advertisement legislation and the survey result should not be reflected differently.

Authors: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Kozmetik Ürün Reklamları

 

Kozmetik Yönetmeliği uyarınca kozmetik ürün tanımı “İnsan vücudunun dış kısımlarına; epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlarına veya dişler ile ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış, tek veya temel amacı bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek, bunları korumak, iyi bir durumda tutmak veya vücut kokularını düzeltmek olan bütün madde veya karışımları” şeklinde yapılmaktadır.

Yapılan bu tanım dışında, Kozmetik Yönetmeliği kozmetik ürünlerin niteliği ve güvenliliğine ilişkin kriterleri de belirlemektedir. Piyasaya arz edilen bir kozmetik ürün, normal şartlar altında ve bununla birlikte üretici tarafından öngörülebilen şartlar altında uygulandığında veya ürünün sunumu, etiketlenmesi, kullanımına dair açıklamalara veya üretici tarafından sağlanan bilgiler dikkate alınarak önerilen kullanım şartlarına göre uygulandığında, insan sağlığı açısından herhangi bir probleme yol açmamalı ve güvenli olmalıdır.

Kozmetik ürünlerin pazarlamasına yönelik olarak çeşitli reklamlar yapılmaktadır. Kozmetik ürünlerin reklamı mevzuat uyarınca yasak değildir ancak bu konuda çeşitli kısıtlamalar bulunmaktadır. Kozmetik ürünlerin insan sağlığı ve vücudu ile doğrudan bağlantılı olması sebebiyle, bu tür ürünlerin reklamları çeşitli kısıtlamalara tabi olmalıdır. Uygulamada kozmetik ürünlerine ilişkin reklamlar, ürünlerin satılması, dikkat çekmesi ve tüketicilerin satın alma kararını etkileme amacıyla abartılı vaatler içermektedir. Bu sebeple, reklamların nasıl yapılacağına ilişkin çeşitli düzenlemeler söz konusudur.

Kozmetik ürünlere ilişkin reklamlar, öncelikle herhangi bir ürünün reklamının/tanıtımının yapılmasına ilişkin olan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gibi düzenlemelere uygun olarak yapılmalıdır. Bunun dışında kozmetik ürünlerinin reklamlarına/tanıtımlarına ilişkin özel olarak düzenlenen 5324 sayılı Kozmetik Kanunu, Kozmetik Yönetmeliği, Sağlık Beyanı ile Satışa Sunulan Ürünlerin Sağlık Beyanları Hakkında Yönetmelik (“Sağlık Beyanı Yönetmeliği”), Kozmetik Ürünlerin İddialarına İlişkin Kılavuz ve Kozmetik Ürünlerin Tanıtım Faaliyetlerine İlişkin Kılavuz gibi düzenlemelere de uygun olmalıdır.

Bu düzenlemeler kapsamında, kozmetik ürünlerine ilişkin yapılacak reklam ve tanıtımlarda kozmetik ürünlerin özellikleri açık ve tüketicinin anlayabileceği bir şekilde belirtilmelidir. Kozmetik ürün tanıtımında belirtilen özellikler ve iddialar gerçek, kanıtlanabilir olmalı ve ürünün özelliklerini doğru olarak ifade etmelidir.

Kozmetik ürün reklamında belirtilen ve iddia edilen özellikler yukarıda belirtilen kozmetik ürünün tanımına uygun olmalıdır. Reklamın içeriğinde yer alan ifadeler, görseller ve açıklamalar kozmetik ürün tanımı kapsamının dışında herhangi bir özelliğe dikkat çekmemeli veya bu tür bir özelliği ima etmemelidir.

Uygulamada sıklıkla karşılaşılan problemlerden biri reklamlarda kozmetik tanımını aşan veya sağlık beyanı olarak kabul edilen örnek ifadelerin kullanılmasıdır. Sağlık Beyanı Yönetmeliği uyarınca sağlık beyanı “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler” şeklinde tanımlanmaktadır. Kozmetik ürün tanıtımı ve reklamında kozmetik tanımını aşarak sağlık beyanı sayılabilecek özelliklere atıf yapılmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Kozmetik tanımını aşan veya sağlık beyanı olarak kabul edilen ifadelerden bazılarını aşağıda örnek olarak belirtmekteyiz:

  • Pişiği tedavi eder/giderir/iyileştirir,
  • Cildin bağışıklığını arttırır,
  • Diş eti rahatsızlıklarını giderir,
  • Kelliği önler, saç dökülmesini durdurur,
  • Kilo vermeye yardımcı,
  • Antibakteriyel, antioksidan,
  • Hamilelik döneminde oluşan çatlakları yok eder.

Reklam Kurulu (“Kurul”) tarafından verilen birçok kararda olduğu gibi 09.11.2021 tarihinde verilen D.2021/1885 T. No 315 sayılı kararda da reklamlarda kozmetik tanımını aşan veya sağlık beyanı olarak kabul edilen ifadelere yönelik olarak “kozmetik mevzuatına tabi bulunan tüm kozmetik ürünlerin, insan vücudunun dış kısımlarına uygulanan ve etkileri geçici olan ürünler olması gerektiği, bu bağlamda inceleme konusu tanıtımlarda yer alan tedaviye yönelik ve endikasyon belirten ifadelerin ilgili mevzuatta belirtilen kozmetik ürün tanımını aşan ve yanıltıcı nitelikte olmaması gerektiği” belirtilmiş ve kozmetik ürün tanımını aşan ve yanıltıcı nitelikte olan reklamlara ilişkin reklamları durdurma cezası verilmiştir.

Sağlık Beyanı Yönetmeliği’nde kozmetik ürün tanıtımı ve reklamında kullanılamaması gereken ifadeler yer almaktadır. Kozmetik ürün tanıtımı ve reklamlarında kullanılmaması gereken ifadeler;

  • Herhangi bir hastalığı tedavi etmek veya önlemek, hastalığı teşhis etmek veya fizyolojik bir fonksiyonu teşhis etmek, düzeltmek gibi ifadeler,
  • Farmakolojik, immünolojik veya metabolik etkilerin sonucunda fizyolojik fonksiyonları yenilediğini, düzelttiğini veya değiştirdiğini iddia eden ifadeler,
  • Beşeri tıbbi ürün etkisine atıfta bulunan ifadelerdir.

Kurul’un vermiş olduğu birçok kararda, “şayet anılan ürünler söz konusu reklamlarda belirtilen iddiaları kanıtlayabilir nitelikte ise, bu durumda “kozmetik ürün” kapsamında değil, “beşeri tıbbi ürün” veya “ilaç” kapsamında ruhsatlandırılması gerektiği, “beşeri tıbbi ürün” veya “ilaç” kapsamında değerlendirilmesi gereken ürünlerin reklamının yapılmasının ise mevzuata uygun olmadığı dolayısıyla her koşulda, söz konusu ürün ile ilgili olarak yapılan bu nitelikteki tanıtımların mevcut mevzuata aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiştir” şeklinde bir açıklama yer almaktadır (Reklam Kurulu, D. 2022/1156, T. No. 326, T. 11.10.2022).

Reklamlarda atıfta bulunulabilecek kozmetik ürün özellikleri, söz konusu kozmetik ürünün temizleme, koku verme, görünümü değiştirme, koruma, iyi bir durumda tutma gibi özellikleridir. Kurul’un bu hususta sıkı denetimleri ile atıfta bulunabilecek özellikler belirlenerek, kozmetik ürününe ilişkin tedavi edici gibi bir özellik sunulmasını ve ilaç özelliği sunulmasının önüne geçilmek istenmektedir.

Bununla birlikte, Kozmetik Ürünlerin İddialarına İlişkin Kılavuz uyarınca, bir kozmetik ürünün performansına veya işlevselliğine yönelik açıklamalar, mevcut destekleyici kanıtların ötesine geçmemelidir. Ayrıca, aynı özelliklere sahip kozmetik ürünlerin iddiaları “benzersiz, eşsiz, en iyi, en etkili” ve bunun gibi birini diğerlerinden üstün olarak ima eden şekilde olmamalıdır

Kozmetik ürünlerine ilişkin reklamlarda sıklıkla karşılaşılan bir diğer problem ise, iddiaların doğruluğunun kanıtlanması için reklamlarda anketlerin kullanılmasıdır. Anket sonuçlarına ilişkin veriler reklamlarda kullanılabilir. Ancak, söz konusu anketin bağımsız bir kuruluş tarafından yapılması, soru ve cevapların açık ve anlaşılabilir olması gerekmektedir. Eğer reklamlarda anket sonuçlarına dayalı bir ifade kullanılıyorsa, ankete ilişkin detaylar reklam alt yazısında ayrıca belirtilmelidir. Bununla birlikte, reklamda kullanılacak ifade, genel reklam mevzuatında belirlenen kurallara uygun olmalı ve anket sonucu farklı bir şekilde yansıtılmamalıdır.

Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Draft Bill to Amend The Turkish Competition Law

Turkish Competition Authority (“Authority”) prepared a Draft Bill (“Draft Bill”) in order to amend the Law on Protection of Competition with numbered 4054 (“Competition Law”) recently and shared it with various institutions to receive their opinions and evaluations.

The ground for preparing the Draft Bill is set out to be the requirement to keep the regulations up with the new business models that emerge with the improving technology and digitization. Further, there is a notion worldwide that as digital platforms gain value, this negatively affects competition and the competitive environment, and also, unfair practices in digital markets such as high prices, low quality, and ultimately results in ineffective and undesirable consequences that may be harmful for the consumers.

Amendments that come with the Draft Bill are mostly parallel to the Digital Markets Act (DMA) which was published in the Official Journal of the European Union on October 12th. Therefore, it is safe to say that the purpose for the Draft Bill is to regulate and protect the fair and competitive environment in Turkey’s digital sector while ensuring further compliance with the European Union legislation.

Here are the details of the Draft Bill.

a. Definitions

The Draft Bill adds multiple terms and definitions to comprehend the undertakings operating with the technology, such as digital sector, core platform service, significant market power, end-user, non-public data. The notable definitions in the Draft Bill are “core platform services” and “significant market power”.

i. Core platform services are defined as “online intermediation services, online search engines, online social networking services, video/voice-sharing and distributing services, number-independent interpersonal communications services, operating systems, web browsers, virtual assistants, cloud-computing services, and online advertising services delivered by the provider of any of these services”. The Draft Bill also defines each service considered as a core platform service separately.

ii. Pursuant to the Draft Bill, in order for an undertaking to be considered to have significant market power (“SMP”), the undertaking must:

  • provide one or multiple core platform services,

  • have a significant impact on access to end-users or on the activities of business users; and,

  • possess the capability to maintain this significant impact or demonstrate the potential for maintaining it.

While designating an undertaking to have SMP or not, the Authority will be taking into account quantity elements, such as the number of business users using the core platform service to reach end users and the number of end users, and annual gross revenue; and quality elements, such as network effects and data driven advantages, conglomerate corporate structure or vertical integration of that undertaking, scale and scope effects from which the undertaking benefits, business user or end user lock-in, multi-access, behavioral bias of users, M&As executed by the undertaking. It is also regulated that the undertaking with SMP will not be able to separate their operations in order to avoid quantity elements or avoid complying with the obligations by commercial or technical methods or with their interface designs.

By adding these definitions, the digital platforms providing core platform services are planned to be included in the scope of the Authority’s supervision. According to the Draft Bill, regardless of whether the undertaking is Turkish or foreign, if the undertaking has significant market power and provides services to consumers who are citizens or residents in the Republic of Turkey, it will be within the scope of the Competition Law.

b. Application

Pursuant to the Draft Bill, the undertaking will be obligated to prove if it does have SMP or not.

The undertakings which fulfill the conditions to be considered to have SMP, will apply to the Authority within 30 days after the relevant communiqué is issued for the platforms that provide core platform services. Following the application, the Authority will examine whether the undertaking has SMP which is regulated to take 60 days. The Authority will also be authorized to make the SMP examination ex officio or upon complaint.

The determination that an undertaking has SMP will be valid for 3 years and if a new application is not made 90 days before 3 year deadline, the determination will continue for another 3 years.

c. Obligations

The Draft Bill regulates obligations of the undertakings with SMP. Broadly, the undertakings with SMP:

  • Cannot treat more favorably for their own goods/services compared to the goods/services of business users, and must apply transparent and fair conditions in ranking and related indexing and crawling,

  • Cannot use non-public data when competing with business users,

  • Cannot offer their goods/services to users by tying it with their other goods/services,

  • Cannot present the membership to other core platform services as a condition to access, log in or register to any of their core platform services,

  • Must enable users to effectively use the software,application or application store that is pre-installed on the operating system,

  • Cannot restrict or obstruct business users from working with their competitors, or from presenting different price or conditions while doing the same,

  • (i) Cannot combine, process, or use the end-users’ personal data with the personal data obtained from other services or from third parties; (ii) cannot process sensitive competitive data other than the purpose of providing relevant services; in a way that may prevent competitors from entering the market or effective competition,

  • Must provide free and effective access to data that are used in relation to the services to the involved parties,

  • Must enable interoperability of core platform services or ancillary services (services that will be determined with a communique, including payment services, technical service supporting payment service, payment system for in-app purchases, delivery services, etc.) with other related goods/services effectively and free of charge,

  • Must provide free access to the necessary operating system, hardware, or software features, limited to the relevant core platform service,

  • Must provide sufficient information about the scope, quality, performance, pricing principles, and conditions of access to these services, if requested by business users,

  • Must provide free, continuous, and real-time information on the visibility and usability of the ad portfolio and ad validation and performance measurement tools and the data needed to use these tools to the advertisers, publishers, advertising intermediaries, or third parties authorized by them, for whom provides online advertising services,

  • Must not discriminate between commercial users by asserting fair and unreasonable terms to commercial users.

d. Sanctions

Lastly, the Draft Bill regulates additional sanctions with regard to the undertakings with SMP. If an undertaking with SMP breaches any of the abovementioned obligations, an administrative fine up to 20% of the appraised gross annual income of the relevant undertaking will be imposed.

The significant new sanction under the Draft Bill is the prohibition of mergers and acquisitions. According to the regulation, if an undertaking with the SMP violates the set-out obligations at least twice within 5 years, mergers and acquisitions of this undertaking may be prohibited for up to 5 years.

Authors: Hatice Ekici Tağa, Sümeyye Uçar, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Rekabetin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Taslak Kanun

Rekabet Kurumu (“Kurum”) kısa bir süre önce 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Rekabet Kanunu”) değişiklik yapılmasına ilişkin bir Taslak Kanun (“Taslak Kanun”) hazırlamış ve bu Taslak Kanun’u görüş ve değerlendirmelerini almak üzere çeşitli kurumlarla paylaşmıştır.

Taslak Kanun’un hazırlanmasında gerekçe olarak, gelişen teknoloji ve dijitalleşme ile ortaya çıkan yeni iş modellerine, mevzuatın ayak uydurması gerekliliği gösterilmiştir. Ayrıca, dijital platformlar değer kazandıkça, bu durumun rekabeti ve rekabetçi ortamı olumsuz bir şekilde etkilediği ve bununla birlikte yüksek fiyatlar, düşük kalite gibi haksız uygulamaların tüketiciler nezdinde zararlı olabilecek etkilere ve istenmeyen sonuçlara yol açtığı düşünülmektedir.

Taslak Kanun’da yer alan değişiklikler, 12 Ekim tarihinde Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlanan Dijital Piyasalar Yasası (Digital Markets Act) ile paraleldir. Bu nedenle, Taslak Kanun’un amacının Avrupa Birliği mevzuatına daha fazla uyum sağlayarak, Türkiye'nin dijital sektöründe adil ve rekabetçi ortamı korumak ve buna yönelik düzenleme yapmak olduğu söylenebilir.

Taslak Kanun’unun detaylarına aşağıda yer almaktadır.

a. Tanımlar

Taslak Kanun, teknolojiyle çalışan teşebbüsleri anlamak için dijital sektör, temel platform hizmeti, önemli pazar gücü, son kullanıcı ve kamuya açık olmayan veriler gibi birden çok terim ve bu terimlerin tanımlarını içermektedir. Göze çarpan tanımlar ise “temel platform hizmetleri” ve “önemli market gücü” tanımlarıdır.

i. Temel platform hizmetleri, “çevrim içi aracılık hizmetleri, çevrim içi arama motorları, çevrim içi sosyal ağ hizmetleri, video/ses paylaşımı ve yayımı hizmetleri, numaradan bağımsız kişiler arası iletişim hizmetleri, işletim sistemleri, internet tarayıcıları, sanal asistanlar, bulut bilişim hizmetleri ile bu hizmetlerin herhangi birinin sağlayıcısı tarafından sunulan çevrim içi reklamcılık hizmetleri” şeklinde tanımlanmıştır.

ii. Taslak Kanun’a göre, bir teşebbüsün önemli market gücüne sahip olduğunun kabul edilmesi için, bu teşebbüsün,

  • bir veya birden fazla temel platform hizmeti sağlaması,
  • belirli bir ölçeğe ve son kullanıcılara erişimde veya ticari kullanıcıların faaliyetleri üzerinde önemli etkiye sahip olması, ve
  • bu önemli etkiyi yerleşik ve kalıcı bir şekilde sürdürebilme gücüne sahip olan veya yerleşik ve kalıcı bir şekilde sürdürebilme gücüne erişebileceği öngörülebilen bir teşebbüs olması gerekmektedir.

Kurum, bir teşebbüsün önemli market gücüne sahip olup olmadığını belirlerken, son kullanıcılara ulaşmak için temel platform hizmetini kullanan ticari kullanıcılarının sayısı, son kullanıcı sayısı ve yıllık brüt gelir gibi nicel eşikleri; ve temel platform hizmetlerinin yapısı bağlamında ağ etkisi, veri sahipliği, dikey bütünleşik ve konglomera yapı, ölçek ve kapsam ekonomileri, ticari kullanıcı ve son kullanıcı kilitlenmesi, çoklu erişim, kullanıcı eğilimleri, teşebbüs tarafından gerçekleştirilen birleşme ve devralma işlemleri unsurları gibi nitel ölçütleri dikkate almaktadır.

Önemli market gücüne sahip teşebbüslerin ticari veya teknik yollar ya da ara yüz tasarımları ile bu yükümlülüklere uymaktan kaçınamayacağı veya nicel eşiklerden kaçınmak için faaliyetlerini ayıramayacağı da düzenlenmiştir.

Belirtilen tanımların eklenmesiyle, temel platform hizmeti veren dijital platformların Kurum denetimi kapsamına alınması planlanmaktadır. Taslak Kanun’a göre, teşebbüsün Türk veya yabancı bir teşebbüs olup olmadığına bakılmaksızın, eğer önemli market gücüne sahip bir teşebbüs Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı veya Türkiye Cumhuriyeti’nde ikamet eden tüketicilere hizmet sağlıyorsa, bu teşebbüs Kurum’un denetimi kapsamında olacaktır.

b. Başvuru

Taslak Kanun’a göre, önemli market gücüne sahip olup olmadığını kanıtlamak konusunda teşebbüsün kendisi yükümlülük sahibi olacaktır.

Önemli market gücüne sahip olduğunun kabul edilmesi için gerekli şartları yerine getiren teşebbüsler, temel platform hizmeti veren platformlarla ilgili tebliğin yayınlanmasından itibaren 30 gün içinde Kurum’a başvuruda bulunacaktır. Kurum, başvurunun tamamlanmasının ardından, 60 gün içinde ilgili teşebbüsün önemli market gücüne sahip olup olmadığını inceleyecektir. Kurul ayrıca önemli market gücü incelemesini resen veya şikayet üzerine yapma yetkisine sahip olacaktır.

Bir teşebbüsün önemli market gücüne sahip olduğuna ilişkin tespit 3 yıl boyunca geçerli olacak ve bu 3 yıllık sürenin dolmasından 90 gün önce yeni bir başvuru yapılmazsa söz konusu tespit 3 yıl daha devam edecektir.

c. Yükümlülükler

Taslak Kanun, önemli market gücüne sahip teşebbüsler için birtakım yükümlülükler düzenlemektedir. Özetle, önemli market gücüne sahip teşebbüsler:

  • Kendi mal veya hizmetlerine, ticari kullanıcıların mal veya hizmetlerine kıyasla sıralamada, taramada, dizinlemede veya diğer koşullarda ayrımcılık yapamaz ve ilgili koşulların adil ve şeffaf olmasını sağlar.
  • Kamuya açık olmayan verileri, ticari kullanıcılarla rekabet ederken kullanamaz.
  • Sundukları mal veya hizmetleri, kendilerince sunulan başka mal veya hizmetlere bağlı hale getiremez.
  • Herhangi bir temel platform hizmetine erişimi, oturum açılmasını ya da kayıt olunmasını, sunulan diğer temel platform hizmetlerine üye olunması veya kayıt olunması koşuluna bağlayamaz.
  • İşletim sistemine önceden yüklenmiş olan farklı yazılım, uygulama veya uygulama mağazaları kullanıcıların etkin şekilde kullanılmasını sağlar.
  • Ticari kullanıcıların, rakip teşebbüsler ile çalışmalarını veya aynısını yaparken belirli bir mal veya hizmet için farklı fiyat veya koşullar sunmalarını engelleyemez.
  • Rakip teşebbüslerin piyasaya girişlerini engelleyecek ve halihazırda pazarda olanların etkin rekabet etmesini önleyecek şekilde; i) son kullanıcıların kişisel verilerini, sundukları diğer hizmetlerden ya da üçüncü taraflardan elde ettikleri kişisel verilerle birleştiremez, işleyemez ve kullanamaz. ii) ilgili hizmetin yerine getirilmesi dışındaki amaçlarla elde ettiği rekabete duyarlı verileri işleyemez.
  • İlgili tarafların sunulan hizmetlerle ilgili olarak kullanılan veriye, ücretsiz ve etkin erişimini sağlar.
  • Temel platform hizmetlerinin veya yan hizmetlerin (ödeme hizmetleri, teknik hizmet destekleyici ödeme hizmetleri, uygulama içi satın almalar için ödeme hizmeti, teslimat hizmetleri vb. dahil olmak üzere tebliğ ile belirlenecek hizmetler) diğer ilgili mal ve hizmetlerle birlikte etkin ve ücretsiz olarak çalışabilirliğini sağlar.
  • İlgili temel platform hizmetiyle sınırlı olmak üzere gerekli işletim sistemi, donanım veya yazılım özelliklerine ücretsiz erişim sağlar.
  • Ticari kullanıcıların talep etmeleri halinde, bu hizmetlerin kapsamı, kalitesi, performansı ve fiyatlandırma esasları ve erişim koşulları hakkında yeterli bilgi sağlar.
  • Çevrim içi reklamcılık hizmeti verdiği reklam verenlere, yayıncılara, reklam aracılarına veya bunlar tarafından yetkilendirilen üçüncü kişilere; reklam portföyünün, reklam doğrulama ve performans araçlarının görünürlüğü, kullanılabilirliği ve bu araçların kullanımı için gerekli veriye hakkında ücretsiz, sürekli ve gerçek zamanlı olarak tam bilgi erişim sağlar.
  • Ticari kullanıcılara adil veya makul olmayan şartlar ileri sürerek ticari kullanıcılar arasında ayrımcılık yapmaz.

d. Yaptırımlar

Son olarak, Taslak Kanun önemli market gücüne sahip teşebbüslere ilişkin ek yaptırımlar düzenlemektedir. Önemli market gücüne sahip bir teşebbüsün yukarıda belirtilen yükümlülüklerden herhangi birini ihlal etmesi halinde, ilgili teşebbüsün tahmini yıllık brüt gelirinin %20'sine kadar idari para cezası uygulanır.

Taslak Kanun’da yer alan bir diğer önemli yeni yaptırım, birleşme ve devralmaların yasaklanmasıdır. Taslak Kanun’a göre, önemli market gücüne sahip bir teşebbüsün belirlenen yükümlülükleri 5 yıl içinde en az iki kez ihlal etmesi halinde, ilgili teşebbüsün birleşme ve devralmaları 5 yıla kadar yasaklanabilir.

Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Sümeyye Uçar, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Actor Contracts

According to the Law on Intellectual and Artistic Works with No. 5846 (“IPL”) one of the protected types of works is a cinematographic works. There are many kinds such as motion picture, TV series, commercial film, documentary film within the scope of works that have the nature of cinematographic works. While these works are being created, different contracts are being made with many people who contribute to these works in order to work in an organized manner. One of these contracts is the contracts concluded with the actors involved in the cinematographic works.

The actor phrase defines as “Artists who interpret, introduce, recite, sing, play and perform a work in an original form, with the permission of the author provided that the moral and economic rights of the author are not prejudiced…” in Article 80 of Law No. 5846.

The actor, meanly, the performer, performs a movie by playing the role given to him in the cinematographic work in return for the price to be given by the producer through the actor contract established between him and the producer and transfers the related financial rights or power to use to the producer. As we can understand from here, the parties of the actor contract are the actor and the producer.

The Turkish Code of Obligations No. 6098 (“TCO”) or any other special law does not specifically regulate the actor agreements. For this reason, actor contracts are considered among the innominate contracts.

A. CHARACTERISTIC:

  1. Mutual and compatible declarations of will of the actor and the producer are sufficient for the establishment of the actor contract, and there is no requirement to the other conditions. Therefore, actor contracts are consensual contracts.
  2. While the actor has the obligation to play the role in the related cinematographic work and to perform the cinematographic work and to transfer the related financial rights or the power to use to the producer, the producer also has the duty to pay a price to the actor. Since both sides of the contract are in debt, actor contracts are synallagmatic contracts.
  3. Since the actor's execution of work is not an instantaneous performance, it is also necessary to transfer the related financial rights in exchange for this activity. Since the actor's connection with the rights will continue after the transfer, the actor contract is considered as a contract that procures a continuous debt relationship.
  4. Under the actor's contract, the actor undertakes not only to perform the cinematographic work, but also undertakes its result. In this respect, it is thought that the actor contracts have the nature of a work of contract, which is one of the contracts of employment.
  5. The provisions in the actor contracts are mostly prepared in advance and unilaterally by the producer, and the same provisions are included in different contracts. It is the prevailing opinion that these provisions have the nature of a general transaction condition, and therefore, articles 20 to 25 contained in the TCO will be apply.

B. ELEMENTS

There are four elements of the actor contract below;

  • the existence of a work suitable for execution within the scope of IPL,
  • the actor’s performance of the cinematographic work,
  • transferring the related financial rights or power to use to the producer by the actor,
  • the price given by the producer to the actor.

C. FORM

Since the actor's contract is a contract in which the actor performs the role assigned to him in a cinematographic work that is one of his actions in accordance with the script and undertakes to transfer his neighboring rights (related financial rights) to the producer on this performance, it is considered as a contract that gives rise to both employment and assignment debt.

There is no detailed regulation in the IPL on the transfer of neighboring rights, and it is aimed to resolve this situation through attribution. For this reason, the general provisions of the IPL will be applied in the transfer of neighboring rights. In accordance with Article 52 of the IPL, the qualified ordinary written form requirement applies in terms of the transfer of neighboring rights. The transferred neighboring rights should be stated separately, one by one, in the contract and the contract should be made in writing.

D. LEGAL CHARACTERISTIC

The actor contract is considered among the innominate contracts as it is not regulated specifically in the TCO or other codes. It would be a wrong approach to treat all actor contracts which also leads to many problems in the sector, as a uniform contract. For this reason, the provisions added to the contract as a result of the will of the parties in such a contractual relationship should be evaluated separately before each concrete event, taking into account conditions such as the nature of the work to be performed.

Although the characteristics of each contract should be considered separately and examined according to the concrete event, the opinions in the doctrine regarding the legal characteristic of actor contracts are briefly as follows:

i. Opinion on The Contract of Work

The elements of the contract of employment are that the work is created as a result of independent work and a fee is paid in return. In this context, it is considered as a contract of work, since the actors perform their performance independently and the actors operate based on the result, not the time. In many decisions given by the Supreme Court, it is accepted that the actor's contract is a contract of work.

ii. Opinion on The Contract of Employment

An employment contract is a contract that consists of one party (the employee) undertaking to work as a dependent, and the other party (the employer) undertaking to pay wages. The elements of the employment contract are wages, employment (labor) and dependence. The most important criterion that distinguishes the employment contract from the work and power of procuration contracts is the dependency element.

This opinion argues that the dependency element of the employment contract is also carried by the actor contracts. It is also argued that the actors do not act completely independently in this process, while the actors put forward their own creativity and perform the work in an original form. It is considered that such contracts are an employment contract, since the assessment of the independent performance of the actors does not correspond to the usual flow of the industry, and such work does not fully meet the element of independent work contained in the contract of employment. There are also decisions of the Supreme Court in which the actor's contract is considered a contract of employment.

Although the actor's execution of work under the actor contract is an execution that guarantees a result, we believe that the execution of the transfer of related financial rights (neighboring) prevents the contract from being considered as a typical contract of work. In addition to this, some actors perform their works completely dependent to the producer in practice. For this reason, actor contracts should be interpreted as a mixed contracts, and the legal characteristic of the actor contract should be evaluated by examining the relationship between the actor and the producer in each concrete case.

Authors: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı

Oyuncu Sözleşmeleri

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (“FSEK”) uyarınca korunan eser türlerinden bir tanesi de sinema eserleridir. Sinema eseri niteliği taşıyan eserler kapsamında sinema filmi, dizi film, reklam filmi, belgesel film gibi birçok tür yer almaktadır. Söz konusu eserler meydana getirilirken bu eserlere katkı sağlayan birçok insan ile organize bir şekilde çalışılması için farklı sözleşmeler yapılmaktadır. Bu sözleşmelerden bir tanesi de sinema eserlerinde yer alan oyuncularla yapılan sözleşmelerdir.

Oyuncu kavramı, FSEK m. 80’de icracı sanatçı olarak yer almakta ve “Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla ve eser sahibinin izniyle bir eseri özgün bir biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeşitli biçimlerde icra eden sanatçılar…” şeklinde tanımlanmaktadır.

Oyuncu yani icracı sanatçı, yapımcı ile aralarında kurulan oyuncu sözleşmesi aracılığıyla yapımcının vereceği bedel karşılığında sinema eserinde kendisine verilen rolü oynayarak bir sinema eseri icra eder ve bu icra üzerindeki bağlantılı mali haklarını ya da hakkı kullanma yetkisini yapımcıya devretmektedir. Buradan da anlayacağımız üzere, oyuncu sözleşmesinin tarafları oyuncu ve yapımcıdır.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (“TBK”) ’nda veya diğer başka bir özel kanunda oyuncu sözleşmesi özel olarak düzenlenmemektedir. Bu sebeple, oyuncu sözleşmeleri isimsiz sözleşmeler arasında değerlendirilmektedir.

A. ÖZELLİKLERİ

  1. Oyuncu sözleşmesinin kurulması için, oyuncu ve yapımcının karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları yeterli olup başka bir şart aranmamaktadır. Bu sebeple oyuncu sözleşmeleri rızai sözleşmelerdir.
  2. Oyuncunun ilgili sinema eserindeki rolü oynayıp sinema eserini icra etme ve bu icra üzerinde sahip olduğu bağlantılı mali haklarını veya bunları kullanma yetkisini yapımcıya devretme borcu bulunurken, yapımcının da oyuncuya bedel ödeme borcu vardır. Sözleşmenin her iki tarafı da borç altına girdiği için oyuncu sözleşmeleri tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.
  3. Oyuncunun iş görme edimi ani edimli olmadığından ayrıca bu edime karşılık bağlantılı mali haklarını devrinin de olması gerekmektedir. Oyuncunun haklar ile olan bağlantısı devirden sonra da devam edeceğinden oyuncu sözleşmesi sürekli borç ilişkisi doğuran bir sözleşme olarak kabul edilmektedir.
  4. Oyuncu sözleşmesi kapsamında oyuncu yalnızca sinema eserini icra etmeyi değil, aynı zamanda sonucunu da taahhüt etmektedir. Bu yönüyle oyuncu sözleşmelerinin, iş görme sözleşmelerinden olan eser sözleşmesi niteliğini taşıdığı düşünülmektedir.
  5. Oyuncu sözleşmesinde yer alan hükümler, çoğunlukla yapımcı tarafından önceden ve tek taraflı olarak hazırlanmaktadır ve farklı sözleşmelerde de aynı hükümler yer almaktadır. Bu hükümlerin genel işlem koşulu niteliğine sahip olduğu görüşü hakimdir ve bu nedenle, TBK m. 20-25 arasında yer alan hükümler uygulama alanı bulmaktadır.

B. UNSURLARI

Oyuncu sözleşmesinin dört unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar:

  • FSEK kapsamında icraya elverişli bir eserin varlığı,
  • Oyuncunun sinema eserini icra etmesi,
  • Oyuncunun eser üzerindeki bağlantılı mali haklarını veya bunların kullanım yetkilerini yapımcıya devretmesi ve,
  • Yapımcının oyuncuya ücret ödemesidir.

C. ŞEKLİ

Oyuncu sözleşmesi, oyuncunun edimlerinden olan sinema eserinde kendisine verilen rolü senaryoya uygun bir şekilde icra etmesi ve bu icra üzerindeki komşu haklarını (bağlantılı mali hakları) yapımcıya devretmeyi yüklendiği bir sözleşme olduğundan hem iş görme hem de temlik borcu doğuran bir sözleşme olarak değerlendirilmektedir.

Komşu hakların devrine ilişkin FSEK’te detaylı bir düzenleme yer almayıp, bu durumun atıf yoluyla çözülmesi hedeflenmektedir. Bu sebeple, komşu hakların devrinde FSEK genel hükümleri uygulanacaktır. FSEK madde 52 uyarınca komşu hakların devri açısından nitelikli adi yazılı şekil şartı geçerlidir. Devredilen komşu haklar sözleşmede ayrı bir şekilde, tek tek belirtilmeli ve söz konusu sözleşme yazılı şekilde yapılmalıdır.

D. HUKUKİ NİTELİĞİ

Oyuncu sözleşmesi, TBK’da veya diğer kanunlarda düzenlenmediği için isimsiz sözleşmeler arasında değerlendirilmektedir. Sektörde de birçok probleme yol açan oyuncu sözleşmelerinin tamamını tek tip bir sözleşme olarak ele almak yanlış bir yaklaşım olacaktır. Bu sebeple, bu tür bir sözleşme ilişkisinde tarafların iradeleri sonucunda sözleşmeye eklediği hükümler, yapılacak işin niteliği gibi koşullar göz önüne alınarak her somut olay nezdinde ayrı bir şekilde değerlendirilmelidir.

Her bir sözleşmenin özellikleri ayrı ayrı ele alınıp, somut olaya göre incelenmesi gerekmekle birlikte oyuncu sözleşmelerin hukuki niteliği konusunda doktrinde yer alan görüşler kısaca şu şekildedir:

i. Eser Sözleşmesi Görüşü

Eser sözleşmesinin unsurları eserin bağımsız bir çalışma sonucu meydana gelmesi ve bunun karşılığında bir ücret ödenmesidir. Bu kapsamda, oyuncuların icrasını bağımsız olarak yerine getirmeleri ve oyuncuların zamana değil de sonuca bağlı faaliyet göstermeleri sebebiyle eser sözleşmesi olarak değerlendirilmektedir. Yargıtay tarafından verilen birçok kararda oyuncu sözleşmesinin eser sözleşmesi niteliği taşıdığı kabul edilmektedir.

ii. İş Sözleşmesi Görüşü

İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesinin unsurları, ücret, iş görme (emek) ve bağımlılıktır. İş sözleşmesini eser ve vekâlet sözleşmelerinden ayırt eden en önemli kıstas ise bağımlılık unsurudur.

Bu görüş iş sözleşmesinin bağımlılık unsurunu oyuncu sözleşmelerinin de taşıdığını savunmaktadır. Oyuncuların kendi yaratıcılıklarını ortaya koyarak ve özgün bir şekilde söz konusu işi icra etmelerine karşılık oyuncuların bu süreçte tamamen bağımsız olarak hareket etmedikleri de savunulmaktadır. Oyuncuların icrasını bağımsız olarak yerine getirmeleri değerlendirmesinin sektörün olağan akışına uymadığı ve bu şekilde bir çalışmanın, eser sözleşmesinde yer alan bağımsız çalışma unsurunu tam olarak karşılamadığı için bu tür sözleşmelerin iş sözleşmesi olduğu değerlendirilmektedir. Oyuncu sözleşmesinin iş sözleşmesi olarak kabul edildiği Yargıtay kararları da bulunmaktadır.

Oyuncunun sözleşme kapsamındaki edimlerinden olan iş görme sonuç taahhüt eden bir iş görme olsa da bağlantılı mali hakların (komşu) devrine ilişkin edimi, sözleşmenin tipik bir eser sözleşmesi gibi değerlendirilmesini engellediği kanaatindeyiz. Ayrıca, uygulamada bazı oyuncular tamamen yapımcıya bağımlı olarak eserleri icra etmektedirler. Bu nedenle, oyuncu sözleşmelerini karma sözleşme olarak nitelendirerek, her somut olayda oyuncu ile yapımcı arasındaki ilişki irdelenerek oyuncu sözleşmesinin hukuki niteliği değerlendirilmelidir.

Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı

by Öykü Su Sabancı