Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (“BTK”) “Sosyal Ağ Sağlayıcı Hakkında Usul ve Esaslar”ına (“Usul ve Esaslar”) ilişkin yeni kararı, 1 Nisan 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
İlk olarak 2020 yılında BTK tarafından düzenlenmiş olan ve sosyal ağ sağlayıcılarına ilişkin sorumlulukları ve yükümlülükleri içeren usul ve esaslar, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da (“Kanun”) yer alan ek madde 4 doğrultusunda güncellenmiştir.
Usul ve Esaslar’ın amacının, Kanun’da “sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler” olarak tanımlanan sosyal ağ sağlayıcının yükümlülükleri ile bu yükümlülüklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu düzenlenmiştir. Ayrıca, internet ortamında yapılan yayının sadece belirli bir kısmında sosyal etkileşim amaçlı içeriğe yer verilmesinin veya sosyal etkileşim amaçlı içeriğin ikincil ve yan hizmet olarak sunulduğu e-ticaret siteleri gibi platformların kapsam dışı olduğu açıkça belirtilmiştir.
Usul ve Esaslar’la birlikte, Kanun’da düzenlenen sosyal ağ sağlayıcıların aşağıdaki yükümlülüklerine ilişkin ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır:
Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarının:
- Türkiye’de temsilci belirleme yükümlülüğü
- İçeriklere yönelik olarak yapılan başvuruların cevaplandırılması
- İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanması ve kişiler tarafından yapılan başvurulara ilişkin bilgilerin istatiksel ve kategorik olarak BTK’ya raporlanması
- Reklam kütüphanesi oluşturulması
- Türkiye’deki kullanıcılara ait verilerin yurt içinde tutulması
Günlük erişim sayısı fark etmeksizin bütün sosyal ağ sağlayıcılarının:
- Belirli suçlara konu içeriklere ilişkin adli mercilere bilgi verilmesi
- Çocuklara özgü ayrıştırılmış hizmet sunulması
- Kullanıcı haklarının korunması
- Başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin uyarı yöntemiyle kaldırılması için etkin bir başvuru mekanizması kurulması
- Kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içeriklere ilişkin bilgilerin yetkili kolluk birimleriyle paylaşılması
- Talep edilen her türlü bilgi ve belgenin BTK’ya verilmesi
- Kamu güvenliği ve kamu sağlığını etkileyen olağanüstü durumlara ilişkin kriz planı oluşturulması
Yukarıda bahsedilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda sosyal ağ sağlayıcıya uygulanacak yaptırımlar da Usul ve Esaslar ile detaylı olarak düzenlenmiştir. Söz konusu yaptırımlar ihlal edilen yükümlülüğe ve yükümlülük ihlallerinin tekrarına göre değişmekle birlikte, uygulanacak idari para cezası tutarları 10.000.000 Türk lirası ile 30.000.000 Türk lirası arasında farklılık göstermektedir. Ayrıca bazı ihlallerde Türkiye’deki vergi mükellefleri tarafından sosyal ağ sağlayıcıya reklam verilmesinin yasaklanması ve sosyal ağ bant genişliğinin daraltılması yaptırımları da uygulanabilmektedir.
Son olarak önemle belirtmek gerekir ki, verilerin yurt içinde barındırılması, kullanıcı haklarının korunması ve çocuklara özgü ayrıştırılmış hizmet sunulmasına ilişkin yükümlülükler de dahil olmak üzere Usul ve Esaslar’da belirlenen birtakım yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda ise, BTK tarafından, sosyal ağ sağlayıcının bir önceki takvim yılı küresel cirosunun %3’üne kadar idari para cezası uygulanmasına karar verilebileceği düzenlenmiştir.
Sonuç olarak, Usul ve Esaslar, sosyal ağ sağlayıcılara ilişkin Kanun’da hâlihazırda yer alan düzenlemelerin uygulanmasına yönelik detayları içermektedir. Bu kapsamda sosyal ağ sağlayıcıların idari yaptırımlarla karşılaşmamak adına Usul ve Esaslar uyarınca düzenlenen yükümlülüklere uyması önem arz etmektedir.
Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Sümeyye Uçar, Ebru Gümüş