Satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziken bir arada olmadan, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, uzaktan iletişim araçları kullanılarak kurulan sözleşmeler mesafeli sözleşmeler olarak anılmaktadır ve bu sözleşmelere ilişkin hususlar Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) düzenlenmektedir.
23.08.2022 tarihli 31932 sayılı Resmî Gazete’de Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) yayınlanmıştır. Söz konusu Değişiklik Yönetmeliği ile mesafeli sözleşmeler kapsamında aracı hizmet sağlayıcıları, cayma hakkı, ön bilgilendirme yükümlülüğü ve gibi konularda değişiklikler yapılmıştır. Aşağıda, yapılan değişiklikleri kısaca özetlemekteyiz.
Ön bilgilendirme yükümlülüğü hakkında değişiklikler;
- İlk olarak tanımlar bölümüne “Aracı Hizmet Sağlayıcı” ve “Platform” tanımları Yönetmelik’e eklenmiştir.
- Ticari reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen süre ile uyumlu teslim ve ifa süresi ön bilgilendirme yükümlülüğü kapsamı altına alınmıştır (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde ortaya çıkacak iade masrafı, bu masrafı hangi tarafın karşılayacağı, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafının tüketici tarafından karşılanacağı hususları ön bilgilendirme kapsamına dahil edilmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Mesafeli sözleşmelerin platform üzerinden kurulması halinde ön bilgilendirmenin yapılmasından satıcı ve sağlayıcı ile birlikte aracı hizmet sağlayıcının da müteselsilen sorumlu olacağı eklenmiştir.
- Yönetmelik ikinci bölümde yer alan ön bilgilendirme yükümlülüğünün kapsamı detaylandırılmış ve yine aynı yükümlülük satıcı ve sağlayıcı dışında aracı hizmet sağlayıcı için de getirilmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Ön bilgilendirmenin yazılı olarak yapılması zorunluluğuna ek olarak ‘’veya kalıcı veri sağlayıcısı ile’’ ibaresi eklenerek ön bilgilendirme şeklinin kapsamı genişletilmiştir.
Satıcı ve sağlayıcının yükümlülüklerine ilişkin değişiklikler;
- Tüketicinin ürünü iadesi için varsayılan dışında bir taşıyıcı ile iade etmesi halinde yükümlülüğün başlayacağı süre olarak ürünün satıcıya ulaştığı tarih belirlenmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Cayma hakkının kullanılmasında aracı hizmet sağlayıcının, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört (14) gün içinde, varsa ürünün tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifa sonrasında bedelin satıcıya ve sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcıya bedelin ödenmesi halinde, aracı hizmet sağlayıcı da bu yükümlülüğün yerine getirilmesinden sorumlu tutulmuştur (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Ödemenin kredi kartı ile yapıldığı durumlarda, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamında kart çıkaran kuruluşlar; satıcı, sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı tarafından aktarılan tutarı, kendilerine ulaştığı andan itibaren kart hamilinin kullanılabilir limitine tek seferde ilave etmekle yükümlü tutulmuştur (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Cayma hakkının öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanacağı düzenlenmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
Aracı hizmet sağlayıcının yükümlülüklerine ilişkin eklemeler;
- Aracı hizmet sağlayıcılara tüketicilerin talep ve bildirimlerini satıcı ve sağlayıcıya derhal iletmeleri, bunları takip etmelerine yönelik elverişli bir sistem kurmaları ve kesintisiz olarak açık tutmaları yükümlülüğü yüklenmiştir.
- Tüketicinin satıcı ve sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların saklanmasına ilişkin Yönetmelik md. 20 hükmü uyarınca üç yıl süreyle işlemlerin saklanması ve istenilmesi halinde verilmesi ile ilgili aracı hizmet sağlayıcıya sorumluluk yüklenmiştir.
- Aracı hizmet sağlayıcının satıcı veya sağlayıcının onayı olmaksızın düzenlediği kampanya, indirim ve promosyonların karşılanmaması durumunda ortaya çıkacak olan sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi hallerinden sorumlu tutulacağı belirtilmiştir.
- Aracı hizmet sağlayıcının platform üzerinde yer alan reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen bilgiler ile ön bilgilendirmede bulunması zorunlu olan hususların uyumlu olmasında sorumlu olacağı belirtilmiştir.
Cayma hakkına ilişkin değişiklikler;
- Tüketicinin cayma hakkını kullandığı durumlarda iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması halinde satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden teslim alınmasını sağlamakla yükümlü tutulmuştur (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Tüketicilerin cayma hakkını kullandığı malı satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirilmiş kişiye gönderim süresi olan 10 gün ibaresi 14 gün olarak değiştirilmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- Yönetmelik 15/1 maddesine aşağıdaki ekleme yapılmış olup, aşağıda yer alan ürünler cayma hakkının istisnaları kapsamına eklenmiştir (Bu düzenleme, Değişiklik Yönetmeliği’ndeki diğer hükümlerden farklı olarak 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir).
- 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler.
- Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler
- Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler.
- Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler.
Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen yenilikler (aksi belirtilenler hariç), 01.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
14.09.2022 tarihinde, Değişiklik Yönetmeliğine İlişkin yapılan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik (“İkinci Değişiklik”) Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. İkinci Değişiklik ile yukarıda yer alan hükümlerin yürürlük tarihleri değişmiştir.
Bu makalede yer alan hükümlerin yürürlük tarihleri, İkinci Değişiklik’e göre düzenlenmiştir.
İlgili Değişiklik Yönetmeliği’ne ve İkinci Değişiklik Yönetmeliği’ne aşağıda yer alan linklere tıklayarak ulaşabilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220823-2.htm
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/09/20220914-4.htm
Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı