Türkiye’de şansa dayalı oyunlar ile bilgi, beceri veya yeteneğe dayalı eleme usulü uygulanan yarışmalara, ilgili hukuki düzenlemelere uygun olmaları kaydıyla, izin verilmektedir. Çekilişler, temelde “karşılığı nakit olan” ve “karşılığı nakit olmayan” şekilde sınıflandırılmaktadır. Her iki kategoride de yer alan çekilişlerin tertibi noktasında Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü (“İdare”) yetkili otorite olarak karşımıza çıkmaktadır. İdare’nin, her iki kategorideki çekiliş, piyango gibi şansa dayalı oyunları düzenleme yetkisi bulunmakla birlikte, “karşılığı nakit olan” şansa dayalı oyunları planlama, tertip etme ve çekiliş düzenleme hakkı sadece İdare’ye aittir. Buna karşılık, özel kişi ve kurumların da Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) kapsamında İdare’den alınacak izinle karşılığı nakit olmayan şansa dayalı oyunları planlama, tertip etme ve düzenlemeleri mümkündür.
Bu Yönetmelik’in amacı karşılığı nakit olmayan piyango ile çekilişlerin tertibine izin verilmesi, bunların izlenmesi, denetlenmesi suretiyle katılımcıların hak ve menfaatlerinin korunmasına dair usul ve esasları düzenlemektir. Bu kapsamda, vadedilen ödülün maddi değeri 2021 yılı için 154,06 TL (yaklaşık 15 Avro) tutarından yüksekse şansa dayalı çekilişler/piyangolar için İdare’den yasal izin alınması gerekmektedir.
İdare’den gerekli izin alınmadıkça piyangolara ilişkin tanıtımda bulunulamaz, ilan ve reklâm yapılamaz ve kampanya başlatılamaz. Verilen ödül, diğer yasal hükümleri veya kamusal kuralları ihlal etmemelidir. Bu kapsamda örnek olarak silahlar, tütün ürünleri gibi ürünler ödül olarak verilemez.
Piyangolara ait her türlü tanıtım, ilan ve reklâmlarda;
· İdare’nin izin tarihi ve numarası yer almalıdır.
· 18 yaşından küçüklerin katılamayacağı, katılsalar dahi ikramiyeyi alamayacakları belirtilmelidir.
· İkramiyeye konu olan eşya ve/veya hizmetin bedeli içinde bulunan vergiler dışındaki vergi ve diğer kanuni yükümlülüklerin talihliler tarafından ödeneceği belirtilmelidir.
Vergiler açısından, ödülle ilgili tüm vergi yükümlülüğünden kazanan sorumludur. Öte yandan, çekilişi düzenleyenler, sunulan ödüllerin toplam değerinin %10’u kadar miras ve intikal vergisi ödemelidir. Çekiliş ve yarışma organizatörleri, vergiye ilişkin bildirimi çekiliş veya yarışmanın yapıldığı ayı takip eden yirminci günün akşamına kadar teslim etmekle yükümlüdür. Ardından organizatör vergi miktarını kazanandan alabilecektir.
Yönetmelik kapsamında, çekilişlerin, İdarece uygun görülen ve izin yazısında belirtilen adres, tarih ve saatte başlatılması zorunludur. Çekilişler, kamuya açık mekânlarda ve isteyen herkesin rahatlıkla izleyebileceği şekilde gerçekleştirilmelidir. Çekilişlerin noter huzurunda ve İdare’nin izin yazısında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi zorunludur. Çekiliş sonuçları, piyango düzenleyenler tarafından, önceden İdare ile katılımcılara bildirildiği şekilde ilan edilir. Çekiliş sonuçlarının ilan edilmesi ve bunların herkes tarafından kolayca görülüp okunabilecek nitelikte olması mecburidir. İkramiyelerin, kampanya başlangıç tarihinden itibaren bir yılı geçmemek üzere daha önce bildirilen tarihte teslim edilmesi zorunludur.
Bunun aksine;
· Çekiliş yapılmaksızın önceden belirlenen ve ilan edilen şartları taşıyanların tamamına ikramiye verilmesi şeklindeki düzenlemeler,
· Katılımcılardan herhangi bir bedel talep edilmemesi ve bir mal veya hizmetin pazarlama veya satışı amacına yönelik olmaması kaydıyla Yönetmelik’in yarışma olarak tanımladığı düzenlemeler,
· Yarışma veya bu mahiyetteki düzenlemelere katılacak olanların çekiliş ya da kura yöntemine başvurulmaksızın, önceden ilan edilen şartlara göre seçildiği düzenlemeler ile
· Aday olanların huzurunda sadece bunlar arasından çekiliş veya kura yöntemiyle belirlendiği düzenlemeler bakımından İdare’nin izni gerekli değildir.
320 sayılı Milli Piyango Kararnamesi’ne göre, eğer ilgili kurallara uygun olmayan organizasyonlar düzenlenirse, 2 aydan 2 yıla kadar hapis ve 100.000 TL’den TRY 10.000.000 TL’ye kadar para cezası (yaklaşık 9.700 ila 970.000 Avro arası) uygulanabilir. Ayrıca bu tür uygunsuz faaliyetler Tüketicinin Korunması Kanunu kapsamında değerlendirilerek yanıltıcı bir faaliyet ve/veya haksız ticari faaliyet olarak değerlendirilebilir. Bu durumda, ilgili makam 457.308 TL (yaklaşık 45.000 Avro) kadar idari para cezası uygulayabilir. Ayrıca, İdare, organizatörün iki yıl boyunca bir ödül promosyonu düzenlemesini yasaklayabilir.